در آزمون سراسري
اولين روزسال تحصيلي، وقتي که وارد کلاس مي‌شوم، به دانش‌آموزان اطمينان خاطر مي‌دهم که اگر طبق برنامه من پيش بروند، حتماً در درس من، نتيجه مطلوبي را در آزمون سراسري کسب مي‌کنند. عده‌اي باور نمي‌کنند، عده‌اي دل به درس نمي‌دهند و حوصلة تلاشي پي‌گير و مداوم را ندارند، و عده‌اي نيز با برنامه کلاس جلو مي‌آيند و در درسي که بيشتر داوطلبان رتبه خوبي کسب نمي‌کنند، نتيجه خيلي خوبي مي‌گيرند. امسال نيز به روال هر ساله، همين اميد را به دانش‌آموزان دادم و از آنها خواستم که تنبلي را کنار بگذارند و اين يک سال را با جديت تمام درس بخوانند.
چندي پيش، يکي از دانش‌آموزان با گله‌مندي گفت: خانم ! شما گفتيد که اگر کسي طبق برنامه من عمل کند، حتماً پيشرفت مي‌کند؛ پس چرا من پيشرفت نکردم؟!
پرسيدم: درست مطابق برنامه من عمل مي‌کني؟
با لحني شاکي گفت: بله، اما پيشرفتي نداشتم!
بار ديگر پرسيدم: يعني مطمين باشم که گام به گام با کلاس جلو مي‌آيي؟!
با اطمينان گفت: بله، برنامه درسي‌ام مطابق آنچه شما مي‌گوييد است؛ فقط
- فقط چي؟
- فقط در آزمون‌ها هول مي‌شوم و سؤال را خوب نمي‌خوانم. گاهي اوقات هم همه گزينه‌ها را نمي‌خوانم؛ يعني وقتي مطمين هستم که گزينه اول درست است، مابقي گزينه‌ها را نمي‌خوانم!
با دهاني باز از تعجب مانده بودم که چه بگويم. او اولين و مهم‌ترين گام براي پاسخگويي به سؤال‌هاي تستي را ناديده گرفته بود و انتظار موفقيت نيز داشت !
خاطره‌اي که گفتم، به دور از اغراق و بزرگ نمايي است. متاسفانه تعداد قابل توجهي از دانش‌آموزان، به اين نکته توجه ندارند که نيمي از پاسخ، در مطالعه دقيق سؤال و گزينه‌هاست و نيمي ديگر در دانشي نهفته است که دانش‌آموز بايد داشته باشد.
آنها در هنگام خواندن سؤالات به کلمات کليدي آنها مانند: «بجز»، «همه»، «بيشتر»، «کمتر»، «اکثر مواقع»، «هيچ يک»، «هميشه»، «هرگز»، «بزرگترين»، «کوچکترين»، «معناي مقابل» توجه نمي‌کنند؛ در حالي که لازم است با مداد، زير اين نکات کليدي يا مثبت و منفي بودن فعل سؤال‌ها را خط بکشيد تا توجه‌تان به اين واژه‌هاي کليدي بيشتر جلب شود؛ حتي گاهي از اوقات، سؤال منفي در منفي است؛ براي مثال، گفته مي‌شود «همه گزينه‌ها بجز . اين گونه نيست». بي‌شک، اگر اين قبيل از سؤال‌ها را با دقت مطالعه نکنيد، گزينه صحيح را نمي‌توانيد انتخاب کنيد.
بايد توجه داشت که سؤال‌هاي آزمون سراسري به سمت مفهومي شدن و دقيق‌تر شدن پيش مي‌روند و از کليشه‌اي بودن خارج شدهاند؛ حتي صورت سؤال‌ها نيز، در مقايسه با گذشته، متفاوت شده است. اين امر، به خصوص در درس‌هايي مثل معارف اسلامي، ادبيات فارسي و زيست شناسي، به وضوح ديده مي‌شود. در صورتي که فهميدن صورت سؤال براي شما دشوار باشد، سعي کنيد که ابتدا سؤال را به صورت ساده براي خودتان بيان کنيد و ببينيد که سؤال از شما چه مي‌خواهد و سپس به پاسخ دادن آن بپردازيد.
درست است که داشتن سرعت در زمان تست‌زني، امري بسيار مهم است و بايد يک داوطلب براي بالارفتن سرعتش در هنگام تست‌زني، وقت بگذارد، اما نبايد دقت را فداي سرعت کرد و بدون مطالعه دقيق سؤال و گزينه‌ها، به فکر پاسخگويي به آن بود. وقتي شما به خاطر ترس از کمبود وقت، سؤالات را به طور سطحي بخوانيد و سريع جواب دهيد، نه تنها نمره مثبت نمي‌گيريد، بلکه به دليل کسب نمره منفي، دچار ضرر نيز مي‌شويد.
نکته ديگر اين است که در آزمون‌هاي چهار گزينه‌اي، معمولاً دو گزينه شباهت زيادي به هم دارند؛ پس نبايد با خواندن اولين گزينه، آن را صحيح دانست و از خواندن سه گزينه ديگر خودداري کرد. توجه داشته باشيد که چهار گزينه را حتماً به طور کامل و دقيق بخوانيد و با مقايسه آنها با يکديگر، صحيح‌ترين گزينه را انتخاب کنيد؛ يعني، حتي اگر مطمين هستيد که گزينه اول صحيح است، حتماً تمام گزينه‌ها را مطالعه کنيد؛ چون گاه بين گزينه‌ها، گزينه خوب و خوب‌تر هم وجود دارد؛ يعني، در عين حال که مي‌شود (به طور مثال) گزينه يک صحيح باشد، اما گزينه ديگر، پاسخ جامع‌تر و دقيق‌تري به سؤال داده و جواب مورد نظر طراح سؤال نيز همان پاسخ است.
در برخي از درس‌ها، مثل اقتصاد يا زيست‌شناسي، يک سؤال داراي چند بخش است و گاه براي مثال، فعل قسمت "الف" منفي و فعل قسمت "ب" مثبت است؛ بنابراين، لازم است که هر بخش را به دقت مطالعه کرد و صرفاً بر اساس فعل قسمت اول، به ساير بخش‌هاي يک سؤال پاسخ نداد.
همچنين گاه برخي از سؤال‌ها، به جاي يک جاي خالي، چند جاي خالي دارند؛ در اين‌گونه مواقع، داوطلب لازم است که به تعداد جاهاي خالي توجه داشته باشد و ببيند که چند نقطه مبهم در سؤال مورد نظرش وجود دارد.
هر چند که استعداد و توانمندي يک داوطلب، نقش اصلي را در موفقيت وي در آزمون سراسري دارد، اما نمي‌توان نقش مدرسه و کلاس درس را در موفقيت يک داوطلب منکر شد؛ زيرا داوطلب در مدرسه مي‌تواند با همراهي دانش‌آموزان توانمند کلاس، در يک جوّ رقابتي مثبت قرار گيرد تا با انگيزۀ بيشتري درس بخواند. همچنين برنامهريزي دبيران و و نظارت مداوم آنها هم در جاي خود، بسيار مهم است و از کوتاهي‌هاي گاه و بي‌گاه داوطلبان مي‌کاهد. وقتي يک دانش‌آموز در خانه درس مي‌خواند، خود را موظّف نمي‌بيند که در زماني معين، مباحث درسي را بخواند؛ و از سوي ديگر، از آزمون‌هاي تشريحي و تستي دبيران بي‌بهره مي‌ماند و نمي‌تواند خود را به طور مداوم بسنجد و از اشتباهات و ضعف‌هاي احتمالي‌اش باخبر شود. شايد بگوييد که با شرکت در آزمون‌هاي آزمايشي، اين مشکل رفع خواهد شد، اما به تجربه ديده‌ايم که حتي اين آزمون‌ها هم، در صورتي که از سوي دبيران ارزيابي شود، ارزش و اعتبار خوبي پيدا مي‌کند؛ چون دانش‌آموز، خود را موظف مي‌بيند که نسبت به اين آزمون‌ها متعهدانه درس بخواند، و در صورتي که سؤالي را متوجه نشود يا در نکته‌اي ضعف داشته باشد، از دبيران خود راهنمايي بخواهد؛ حتي براي آمادگي همين آزمون‌هاي آزمايشي، کادر مدرسه، به ويژه دبيران، بهتر مي‌توانند داوطلبان را راهنمايي کنند.
دقت و سرعت، دو امر مهم ديگر است که .
بعد از يک برنامهريزي خوب و اصولي براي موفقيت در کنکور، قدم مهم بعدي، شيوه مطالعه درست و اصولي براي کسب آمادگي در آزمون سراسري است؛ در واقع، يک شروع درست و اصولي در مطالعه به شما کمک مي‌کند تا از تلاش خود بهترين نتيجه را بگيريد. گاه بسياري از دانش‌آموزان را مي‌بينيم که بارها و بارها کتابي را مي‌خوانند و پس از صرف وقت زياد، بدون اينکه اطلاعات قابل ملاحظه‌اي از آن کتاب را درک کرده باشند، خسته و دلزده، کتاب را به کناري مي‌گذارند و ادعا مي‌کنند که مطالب آن، حجيم و سنگين است و مغز ما توانايي درک آنها را ندارد. همچنين با دانش‌آموزاني مواجه مي‌شويم که مطالب درسي را خوب مي‌خوانند و به خاطر مي‌سپارند، ولي در جلسه امتحان دچار فراموشي شده و هرچه فکر مي‌کنند، نمي‌توانند مطالب فراگرفته شده را به خاطر بياورند. اين دانش‌آموزان، هم وقت و هم انرژي خود را به هدر مي‌دهند؛ زيرا مطالعه کردن نيز، مانند بسياري از فعاليت‌هاي زندگي، داراي فنون و مهارت‌هايي است که به کارگيري آنها باعث مي‌شود تا با تلاش کمتر، بهره‌اي بيشتر از کارمان ببريم و بيهوده انرژي‌مان را هدر ندهيم.
يکي از بزرگترين دغدغه‌هاي ذهني داوطلبان اين است که .
همۀ ما، گاه خواسته و ناخواسته، اشتباهاتي را مرتکب مي‌شويم. سخنان تند و پرخاشگرانه، رفتار خارج از هنجارهاي اجتماعي و اخلاقي، سهل انگاري کردن، سستي و بي‌تفاوتي نسبت به وظايف شخصي يا اجتماعي، بدقولي، بي‌نظمي و ده‌ها مورد ديگر مي‌تواند اشتباهاتي باشد که تبعاتش گريبان‌گير اطرافيان ما نيز خواهد شد. در اين مواقع، عذرخواهي صحيح و کارآمد، راهکاري سحرآميز است که مي‌تواند تا حد زيادي به اطرافيان و خود فرد آرامش بدهد، تنش‌ها را کاهش داده و جريان زندگي را روان کند؛ اما چگونه بايد عذرخواهي کرد که چنين تاثيري داشته باشد؟ آيا صرف گفتن «معذرت مي‌خواهم» کافي است؟ براي خود شما چند بار پيش آمده است که فردي به دلايلي از شما عذرخواهي کرده است، اما نتوانسته‌ايد که عذر او را بپذيريد و اين سخن را کافي ندانسته‌ايد؟ واقعيت اين است که يک عذرخواهي صحيح و نتيجه بخش، مراحلي دارد که بدون رعايت اين مراحل، تاثيري نخواهد داشت.
اين روزها چه حال و هوايي داريد؟
اين روزها داوطلبان آزمون سراسري 98 احساسات متفاوتي را تجربه مي‌کنند. عده‌اي شادمان از نتايج نهايي اين آزمون هستند و در رشته و دانشگاه مورد علاقۀ خود پذيرفته شدهاند، عده‌اي در رشته‌اي پذيرفته شدهاند که ايده‌آلشان نبوده است، و عده‌اي نيز از ادامۀ راه، بازمانده و در هيچ يک از انتخاب‌هاي خود نتوانسته‌اند که پذيرفته شوند.
چه آنان که به رشتۀ دانشگاهي مورد علاقۀ خويش راه يافته و چه آنان که نتوانسته‌اند در رشته‌اي که دوست داشته‌اند، پذيرفته شوند بايد بدانند که اين، ابتداي راه است و نبايد همه چيز را تمام شده فرض کنند.
پردة اول
دکتر حسين توکلي، مشاور عالي سازمان سنجش آموزش کشور، دربارۀ آمار نهايي انتخاب رشته سال 98 گفت: «آمار نهايي انتخاب رشته داوطلبان مجاز به انتخاب رشته آزمون سراسري ۹۸ نشان مي‌دهد که از تعداد ۸۳۲ هزار و ۲۸۹ داوطلب مجاز، تعداد ۴۵۳ هزار و ۳۲۷ نفر، معادل 47/54 درصد مجازان، نسبت به انتخاب رشته‌هاي تحصيلي با آزمون اقدام کرده‌اند».
کنکور تمام شد؛ به همين سادگي؛ با اين همه، هنوز پس از گذشت چند هفته از برگزاري آن، براي بسياري از داوطلبان و خانوادههايشان، حتي داوطلباني که خوب مطالعه کرده و با موفقيت آزمون سراسري را پشت سر گذاشته‌اند، همچنان بحث‌هاي مربوط به کنکور، بحث داغ اين روزهاست. حتماً تا الان، کليد سؤالات را تهيه کرده و با جواب‌هاي خود تطبيق داده و تقريباً مي‌دانيد که آزمون سراسري را با چه کيفيتي گذرانده‌ايد. بد يا خوب، ديگر همه چيز تمام شد و بايد بگوييم که کنکور سال جاري ديگر تکرار نخواهد شد. ممکن است در ميان شما عزيزان، داوطلباني نيز وجود داشته باشند که به دليل کمي مطالعه، نداشتن مديريت زمان و برنامهريزي صحيح يا حتي مشکلاتي که در جلسه برگزاري کنکور با آن مواجه شدهاند، از نتيجه کار خود راضي نباشند. اگر جزو آن دسته از داوطلباني هستيد که با وجود گذراندن يک آزمون نه چندان خوب يا حتي بد، پس از چند ساعت و حتي چند روز، به اين نتيجه رسيدهايد که گذشته‌ها گذشته و بايد براي آينده بهتر و جبران اشتباهات تلاش کنيد و فقط از آن درس بگيريد، بايد به شما تبريک گفت؛ اما اگر جزو آن دسته از داوطلباني هستيد که از الان زانوي غم در بغل گرفته و از زمين و زمان مي‌ناليد و شکايت مي‌کنيد و احساس مي‌کنيد که دنيا ديگر به آخر رسيده است، پيشنهاد مي‌کنيم از ابتدا تا انتهاي اين مقاله را به طور دقيق بخوانيد و سپس تصميم بگيريد با لحظه‌هاي زندگي، که پيوسته در گذر است و منتظر کسي نمي‌ماند، چه رفتاري کنيد.
شب قبل از کنکور
* روز قبل از کنکور، مطالعه را کنار بگذاريد و فقط استراحت و تفريح کنيد. اگر نمي‌توانيد دست از مطالعه برداريد، فقط ۳ الي ۴ ساعت صبح را مطالعه داشته باشيد و عصر به سراغ کتاب نرويد. دانش‌آموزان گروه‌هاي آزمايشي علوم تجربي و زبان‌هاي خارجي، که روز جمعه آزمون دارند، مي‌توانند دو ساعت بعد از برگزاري آزمون گروه‌هاي آزمايشي علوم رياضي و فني و علوم انساني، سؤال‌هاي آزمون را در سايت سازمان سنجش آموزش کشور ببينند. هدف از انجام اين کار، آشنايي با تم سؤال‌هاي مشترک، مثل سؤال‌هاي عمومي يا سؤال شيمي، براي داوطلبان گروه آزمايشي علوم تجربي است؛ نه اينکه حتماً پاسخ تمامي سؤال‌ها را بدانيد؛ البته اگر داوطلبي هستيد که با ندانستن پاسخ يک سؤال، دچار نگراني مي‌شويد يا اينکه اگر متوجه شويد از مباحثي سؤال داده شده است که شما در آن مباحث آمادگي نداريد، آرامش خود را از دست ميدهيد، از ديدن سؤال‌هاي گروه‌هاي ياد شده خودداري کنيد. گفتني است که پاسخ اوليۀ سؤال‌هاي آزمون سراسري، دو روز بعد از پايان آخرين آزمون، در سايت سازمان سنجش آموزش کشور ارايه مي‌شود؛ در نتيجه، داوطلبان گروه‌هاي آزمايشي علوم تجربي يا زبان‌هاي خارجي، نمي‌توانند از پاسخ صحيح سؤال‌ها با خبر شوند.
در اين مقاله مي‌خواستيم درباره نحوه تست‌زني با شما داوطلبان عزيز صحبت کنيم؛ اما بعد از کمي تامل، به خاطر شرايطي که بيشتر داوطلبان در اين ماه آخر باقي‌مانده تا کنکور با آن مواجهند، تصميم گرفتيم تا درباره ايام امتحانات داوطلبان سال آخر، چگونگي مطالعه در اين روزها و مسايل مربوط به آن صحبت کنيم. به طور يقين مي‌دانيم که شما داوطلبان گرامي تا اينجاي کار را به خوبي و با موفقيت پشت سر گذاشته‌ايد و حتماً از عملکردتان راضي هستيد. اگر بقيه راه را هم همين طور ادامه دهيد، مطمينيم که نتيجه تلاش و کوشش خود را خواهيد ديد. ممکن است که در ميان شما، داوطلباني هم باشند که تاکنون تلاش چنداني نکرده و اکنون دچار پشيماني شدهاند؛ اما بارها و بارها در همين مقالات اشاره کرده‌ايم که اصلاً دير نيست و با پشتکار و همت عالي در همين مدت اندک، هم مي‌توانيد در امتحانات خود به موفقيت برسيد و همچنين با توجه به گسترش دانشگاه‌ها و رشته‌هاي مختلف، به ميزان تلاش خود، در آزمون سراسري نتيجه بگيريد.
همان‌گونه که قبلاً هم اشاره کرده‌ايم، يکي دو ماه منتهي به کنکور براي کليه داوطلبان، دوران خاصي محسوب مي‌شود و شيوه مطالعه در اين مدت نيز در مقايسه با دوران پيش از آن، فرق مي‌کند. بسته به اينکه چه مقدار مطالعه کرده‌ايد و چه ميزان آمادگي داريد، بايد قدر لحظه لحظه اين دوران را بدانيد و براي آن برنامهريزي کنيد. براي اينکه در اين دوران بتوانيد مرور خوبي داشته باشيد، مي‌توانيد با انجام کارهايي مانند: تورق سريع، مرور نکات و خلاصه‌برداري‌ها يا حتي در صورت نياز، مرور کامل کتاب‌هاي درسي کليدي (شيمي و زيست شناسي براي گروه آزمايشي علوم تجربي، رياضي و فيزيک براي گروه آزمايشي علوم رياضي و فني و ادبيات و عربي براي گروه آزمايشي علوم انساني) اطلاعات خود را تثببيت کنيد و ضريب يادگيري خود را بالا ببريد. مهم اين است که از تلاشتان دست برنداريد و اين را بدانيد که هميشه، آنهايي موفق‌ترند که تا آخر راه مي‌مانند و به مسير خود تا پايان آن ادامه مي‌دهند.
همان‌گونه که شما دوستان داوطلب هم به خوبي اطلاع داريد، اين دوران، مهم‌ترين دوران کنکور شماست و براي اينکه بتوان از اين فرصت کوتاه، نهايت استفاده را برد، بهتر است که به چند نکته ذيل توجه نماييد:
حتماً تا حالا دقت کرده و متوجه شده‌ايد که در ماه‌هاي نزديک به زمان برگزاري آزمون سراسري، ممکن است که افت مختصري در ساعات مطالعه شما يا ساير داوطلبان به وجود آمده باشد. شايد اين موضوع، شما را نگران کند، اما بايد بدانيد که اين وضعيت تا حد زيادي طبيعي است و مي‌تواند ناشي از خستگي باشد. مهم اين است که نااميد نشويد و با قوت و انرژي ادامه دهيد و به جبران و حصول نتيجه اميدوار باشيد. بدين منظور، چند پيشنهاد و توصيه داريم که داوطلبان مي‌توانند، با توجه به شرايط خود و پيشرفتشان در مطالعه دروس و نحوه مطالعه، از آن استفاده کنند.
درباره این سایت